विद्यालय शिक्षा कमजोर हुनुमा अभिभावक–शिक्षक दुवैको भूमिका महत्वपूर्ण, सहयोग बिना सुधार कठिन

रोल्पा – टेक मगर / पछिल्ला वर्षहरूमा विद्यालय शिक्षाको गुणस्तरबारे व्यापक रूपमा प्रश्न उठ्दै आएको छ। “शिक्षकले राम्ररी पढाएनन्, त्यसैले बालबालिका कमजोर भए” भन्ने धारणा अभिभावकबीच सामान्यजस्तै बनेको छ। तर अभिभावक स्वयं विद्यालय र विद्यार्थीको नियमित प्रगति हेर्न नआउने, विद्यालयले आयोजना गर्ने अभिभावक–शिक्षक भेटघाट तथा बैठकमा समेत सहभागी नहुने प्रवृत्ति जस्ताको तस्तै देखिन्छ।

घर फर्किएपछि बालबालिकालाई अध्ययनमा प्रेरित गर्नुपर्ने ठाउँमा मोबाइल थमाउने चलन बढ्दै गएको शिक्षाविद्हरू बताउँछन्। घर पहिलो शिक्षा दिने थलो र विद्यालय दोस्रो स्थान भएकाले दुवैतिरको वातावरण समान रूपले प्रभावकारी हुन आवश्यक रहेको उनीहरूको सुझाव छ।

केही विद्यालयमा शिक्षक–शिक्षिका, विद्यालय व्यवस्थापन समिति र अभिभावकबीच समन्वय कमजोर हुँदा पनि शिक्षाको गुणस्तर प्रभावित हुने गरेको पाइएको छ। विद्यालयमा कतिपय विद्यार्थीका अटेरी व्यवहार, गृहकार्य नगर्ने, कक्षामा ध्यान नदिने जस्ता समस्या बढ्दो मात्रामा देखिँदा शिक्षकले चेतावनी दिनु, अनुशासनमा राख्ने प्रयास गर्नु स्वाभाविक ठहरिन्छ। तर यस्ता प्रयासलाई अभिभावक स्वयंले प्रतिवाद गरी शिक्षकलाई नै दोष दिने प्रवृत्तिले शिक्षण–अध्ययनमा थप चुनौती सिर्जना गर्ने गरेको छ।

शिक्षक संघका पदाधिकारीहरूको भनाइमा, विद्यार्थीलाई कुटपिट उचित नभए पनि चेतावनी र अनुशासन भने अनिवार्य पक्ष हो। आजभोलि केही विद्यार्थीले उल्टै शिक्षकलाई नै थर्काउने व्यवहार देखिनु चिन्ताको विषय बनेको छ। अभिभावकले “मेरो बच्चा ठीकै छ” भन्दै समस्यालाई वास्ता नगर्नु, शिक्षकको भनाइलाई बेवास्ता गर्नु र निगरानी नहुनुले कतिपय विद्यार्थी कुलतमा फस्ने क्रम बढेको उनीहरूको टिप्पणी छ।

विशेषगरी घरबाट टाढा कोठा लिएर बस्ने विद्यार्थीबीच जुवातास खेल्ने, खैनी, चुरोट, भाङ तथा जाँड–रक्सी जस्ता पदार्थ सेवन गर्ने समस्या देखिएको छ। मोबाइलको अत्यधिक प्रयोग पनि पढाइ कमजोर हुनुको प्रमुख कारणमध्ये एक मानिन्छ।

निष्कर्षतः शिक्षा क्षेत्र सुधार्न शिक्षक र अभिभावकबीच समान रूपमा जिम्मेवारीबोध आवश्यक देखिन्छ। शिक्षकले विद्यार्थीको अवस्था र व्यवहारबारे अभिभावकलाई नियमित जानकारी गराउनुपर्नेछ भने अभिभावकले समेत आफ्ना बालबालिकाको अध्ययन, व्यवहार र गतिविधिमा चासो दिई निगरानी बढाउनुपर्ने विशेषज्ञहरूको सुझाव छ। दुवै पक्षले हातेमालो गरी अघि बढे शिक्षामा सकारात्मक सुधार आउने विश्वास गरिएको छ।